Trẻ 14 tháng biếng ăn: Nguyên nhân và cách khắc phục
Tác giả: Huỳnh Uyên
14 tháng tuổi là cột mốc trẻ có nhiều sự phát triển vượt bậc về thể chất, ngôn ngữ và cảm xúc. Chẳng hạn, trẻ có thể tự chập chững bước đi, bập bẹ “ê a”, biểu lộ cảm xúc cơ bản (như buồn, vui…), thích khám phá đồ vật nhiều màu sắc… Chính vì vậy, nếu trẻ 14 tháng biếng ăn trong giai đoạn này thì có thể tác động tiêu cực đến tốc độ tăng trưởng bình thường. Hãy cùng Friso tìm hiểu chi tiết nguyên nhân và cách khắc phục trong bài viết sau.
1. Dấu hiệu cho thấy trẻ 14 tháng đang lười ăn
Mẹ dễ dàng nhận thấy một số dấu hiệu bất thường cảnh báo con đang chán ăn như:
- Trẻ quấy khóc lớn, quậy phá khi nhìn thấy đồ ăn.
- Bé bị nôn trớ hoặc nôn nếu ngửi mùi hoặc nhìn thấy thức ăn.
- Trẻ ăn ít hơn lượng thức ăn bình thường.
- Bé 14 tháng chậm tăng cân, không tăng cân trong vòng 3 tháng gần đây. Hoặc không đạt mức cân nặng tiêu chuẩn (7.5 – 12.2 kg và 71 – 81.7 cm với bé gái, 8.2 – 12.4 kg và 73.4 – 78 cm với bé trai).
- Trẻ thường xuyên ngậm thức ăn trong miệng và không chịu nhai nuốt.
- Một bữa ăn kéo dài hơn 30 phút.
2. Nguyên nhân khiến bé 14 tháng tuổi bị biếng ăn
Xác định nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ bị chán ăn giúp mẹ có hướng khắc phục phù hợp. Sau đây là những lý do phổ biến nhất:
- Trẻ mắc bệnh lý tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa, nhiễm giun sán, nhiễm trùng đường ruột…
- Ở bất kỳ giai đoạn thì mọc răng cũng khiến trẻ khó chịu và bỏ ăn. Trong khi đó, 14 tháng tuổi là giai đoạn bé đang mọc 2 răng hàm dưới.
- Mẹ tạo điều kiện cho trẻ thử nhiều món ăn mới, nhưng hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện dẫn tới rối loạn tiêu hóa.
- Bố mẹ tạo cho trẻ các thói quen xấu trong bữa ăn như thời gian ăn kéo dài, cho trẻ ăn vặt trước bữa ăn, vừa xem tivi/điện thoại vừa ăn, ăn tùy thích không theo giờ giấc…
- Hương vị món ăn không phù hợp với sở thích. Hoặc thực phẩm không thay đổi đa dạng.
- Thường xuyên ép trẻ ăn hết khẩu phần dù không muốn. Thậm chí là quát mắng, đánh đập… trẻ nếu ăn chậm hoặc không chịu ăn.
3. Trẻ 14 tháng biếng ăn phải làm sao?
Điều đầu tiên mẹ cần thực hiện là đưa trẻ đến gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe tổng quát và loại trừ nguyên nhân biếng ăn xuất phát từ các bệnh lý nguy hiểm. Chẳng hạn, nhiễm giun sán, tác dụng phụ của thuốc kháng sinh, nhiễm trùng tiêu hóa…
Nếu kết quả cho biết trẻ biếng ăn do những vấn đề liên quan đến bệnh lý thì mẹ có thể áp dụng một số cách khắc phục đơn giản và hữu hiệu sau:
3.1. Nâng cao chất lượng sữa mẹ
Theo khuyến nghị từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các mẹ nên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ tối thiểu trong 6 tháng đầu và có thể tiếp tục kéo dài đến khi trẻ tròn 2 tuổi, kèm theo chế độ ăn dặm hợp lý, khoa học. Do vậy, nếu mẹ đủ điều kiện thì vẫn nên tiếp tục cho trẻ 14 tháng tuổi bú sữa mẹ.
Theo đó, để sữa mẹ thơm ngon, đặc mát và chứa dồi dào dinh dưỡng cho con, mẹ hãy ăn những thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao như chuối, sữa chua, thịt gà, ngũ cốc, bơ, rau củ… Đồng thời hạn chế ăn các thực phẩm nhiều giàu mỡ, cay nóng, thức uống có cồn và đồ uống chứa caffein vì sẽ ảnh hưởng đến mùi vị sữa, khiến trẻ bỏ bú.
3.2. Thay đổi sữa công thức
Trong trường hợp trẻ đang dùng sữa công thức vì mẹ ít sữa, hoặc trẻ đang tập bú bình và có dấu hiệu khó tiêu, chán ăn thì mẹ hãy cân nhắc thay đổi loại sữa mới. Cần lưu ý rằng mẹ nên chọn dòng sữa sở hữu công thức dưỡng chất êm dịu với hệ tiêu hóa và bổ sung đầy đủ dưỡng chất thiết yếu. Qua đó, trẻ có điều kiện hấp thu chất dinh dưỡng tối ưu và phát triển toàn diện từ thể chất đến trí não.
Hiện nay, tuy trên thị trường có rất nhiều thương hiệu sữa công thức cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ có bổ sung chất xơ GOS và 5 loại Nucleotide khác nhau nhằm bảo vệ sức khỏe đường ruột, giảm nôn trớ và hạn chế tình trạng rối loạn tiêu hóa khiến trẻ chán ăn. Ngoài ra, các sản phẩm còn chứa chất xơ hòa tan PureGOS, có khả năng tăng cường lợi khuẩn đường ruột mạnh mẽ, từ đó giảm nguy cơ đau chướng bụng, táo bón và khắc phục tình trạng biếng ăn ở trẻ 14 tháng tuổi. Đồng thời có thêm dưỡng chất quý HMO giàu kháng thể (có trong sữa mẹ) giúp tăng cường hệ miễn dịch và hạn chế ốm vặt hiệu quả cho trẻ.
3.3. Hạn chế thói quen xấu khi ăn
Những thói quen xấu trong bữa ăn dễ khiến trẻ mất cảm giác ngon miệng, lười nhai và chán ăn. Về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa và tốc độ phát triển bình thường của trẻ. Do đó, mẹ cần rèn luyện cho con yêu ăn đúng giờ, đúng giấc; không ăn quá 30 phút/bữa; không ăn vặt trước bữa ăn và tiếp xúc với các yếu tố phân tâm như tivi, điện thoại… khi đang thưởng thức món ăn.
3.4. Xay nhỏ và chia nhỏ bữa ăn
Mẹ hãy chủ động xay nhỏ thức ăn để con dễ nhai nuốt và giảm bớt cơn đau mọc răng khó chịu, làm ảnh hưởng đến khẩu vị. Cùng với đó, mẹ cũng nên chia nhỏ khẩu phần ăn để trẻ không ăn quá no trong một bữa, dẫn đến tâm lý sợ ăn hay chán ăn ở những bữa tiếp theo.
3.5. Khuyến khích trẻ vận động cơ thể
Mẹ đừng quên vui đùa, cùng con vận động mỗi ngày bằng một số hoạt động đơn giản. Qua đó, cải thiện quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể trẻ và tạo cảm giác đói nhanh hơn.
4. Gợi ý thực đơn cho bé 14 tháng tuổi biếng ăn
Nhằm đáp ứng đủ nhu cầu năng lượng khoảng 1100 – 1200 kcal/ngày của trẻ 14 tháng tuổi, mẹ cần xây dựng thực đơn bao gồm 3 bữa chính, 2 – 3 bữa phụ và khoảng 437ml sữa. Theo đó, thời gian biểu cho mẹ tham khảo là bữa sáng (7 – 8 giờ), bữa phụ (10 – 11 giờ), bữa trưa (12 – 13 giờ), bữa phụ (15 – 16 giờ), bữa chiều (18 giờ), bữa tối (21 giờ) và gợi ý những món ăn thơm ngon, bổ dưỡng cho trẻ 14 tháng tuổi như:
Thứ 2:
– Ăn sáng: Cháo yến mạch.
– Giữa buổi sáng: Sữa chua hoa quả + Nước ép cam.
– Ăn trưa: Cơm + Su su luộc + Lươn om chuối.
– Giữa buổi chiều: Sữa công thức/ sữa mẹ.
– Ăn chiều: Nui thịt rau củ.
– Ăn tối: Sữa công thức/ sữa mẹ.
Thứ 3:
– Ăn sáng: Cháo thịt gà khoai lang.
– Giữa buổi sáng: Nước ép đậu xanh và lê.
– Ăn trưa: Cơm đậu lăng + Cá hồi áp chảo sốt kem bơ + Salad rau củ rắc mè.
– Ăn chiều: Sữa công thức/ sữa mẹ.
– Ăn tối: Sữa công thức/ sữa mẹ.
Thứ 4:
– Ăn sáng: Bột yến mạch lòng đỏ trứng.
– Giữa buổi sáng: Nước ép đào.
– Ăn trưa: Cơm + Cá chiên bơ tỏi sốt phô mai + Canh rau cải.
– Giữa buổi chiều: Sữa công thức/ sữa mẹ.
– Ăn chiều: Nui sốt phô mai.
– Ăn tối: Sữa công thức/ sữa mẹ.
Thứ 5:
– Ăn sáng: Súp gà nấm.
– Giữa buổi sáng: Sữa công thức/ sữa mẹ.
– Ăn trưa: Bún trộn thịt băm + Đậu cô ve luộc chín.
– Giữa buổi chiều: Sinh tố bơ xay táo.
– Ăn chiều: Bánh flan.
– Ăn tối: Sữa công thức/ sữa mẹ.
Thứ 6:
– Ăn sáng: Sandwich cá ngừ.
– Giữa buổi sáng: Sữa công thức.
– Ăn trưa: Súp rau thịt + Khoai tây nghiền + Lê hấp chín.
– Giữa buổi chiều: Chuối.
– Ăn chiều: Cá hồi sốt cam + Bông cải xanh, cà rốt luộc.
– Ăn tối: Sữa công thức/ sữa mẹ.
Thứ 7:
– Ăn sáng: Súp bí đỏ.
– Giữa buổi sáng: Sinh tố xoài.
– Ăn trưa: Trứng cuộn cơm + Rau củ luộc.
– Giữa buổi chiều: Sữa công thức.
– Ăn chiều: Cà rốt, bí đỏ, khoai lang luộc.
– Ăn tối: Sữa công thức/ sữa mẹ.
Chủ nhật:
– Ăn sáng: Cháo sườn.
– Giữa buổi sáng: Bánh pancake chuối và dâu.
– Ăn trưa: Ramen gà và bắp ngọt.
– Giữa buổi chiều: Sữa công thức.
– Ăn chiều: Cơm trắng + Thịt gà trộn rau củ.
– Ăn tối: Sữa công thức/ sữa mẹ.
5. Lưu ý khi chăm sóc trẻ 14 tháng lười ăn
Song song xây dựng thực đơn cho bé 14 tuổi biếng ăn một cách khoa học, mẹ cần lưu ý thêm một số điều quan trọng khác như:
- Tập ăn cho trẻ từ từ, bắt đầu từ thức ăn lỏng (như súp, cháo…) đến thức ăn đặc (như cơm nát, bột yến mạch…).
- Không nên ép trẻ ăn khi không muốn.
- Cho phép trẻ lựa chọn thức ăn yêu thích.
- Chỉ cho trẻ ăn đúng giấc, đúng giờ và không nên ăn vặt trước bữa ăn.
- Thường xuyên thay đổi món ăn mới theo từng tuần và trình bày món ăn sặc sỡ nhằm tạo cảm giác hứng thú mỗi khi đến bữa.
6. Những câu hỏi thường gặp
Tiếp nối những nội dung thú vị trên là một số thắc mắc thường gặp khác trong quá trình chăm sóc trẻ 14 tháng biếng ăn. Mời mẹ tham khảo nhé!
6.1. Trẻ 14 tháng lười ăn cháo, chỉ uống sữa có sao không?
Từ 1 tuổi trở đi, thực phẩm là nguồn dinh dưỡng chính của trẻ thay vì sữa như trước. Nếu trẻ lười ăn thức ăn dặm và chỉ uống sữa thì khả năng cao trẻ sẽ không nhận được đầy đủ dinh dưỡng thiết yếu. Qua đó, gây ra tình trạng rối loạn tăng trưởng, làm cho trẻ chậm phát triển hơn bạn bè đồng trang lứa, thậm chí là suy dinh dưỡng.
6.2. Có nên cho trẻ dùng cốm vi sinh không?
Cốm vi sinh có tác dụng cân bằng hệ vi sinh trong đường ruột và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại, từ đó giúp trẻ tiêu hóa thuận lợi hơn. Do đó, trường hợp trẻ 14 tháng bị biếng ăn có thể sử dụng thêm cốm vi sinh để kích thích cảm giác thèm ăn, nhưng hàm lượng phải phù hợp với độ tuổi, tình trạng sức khỏe và theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Mong rằng bài viết trên đây đã giúp mẹ hiểu hơn về tình trạng trẻ 14 tháng biếng ăn. Qua đó, giúp mẹ có cách khắc phục hiệu quả cho con vững bước phát triển và thỏa thích khám phá thế giới trong những năm tháng đầu đời.
