Bé 9 tháng biết làm gì và bố mẹ nên chăm sóc con thế nào?
Tác giả: Trần Thục
Bé 9 tháng biết làm gì là câu hỏi được bố mẹ quan tâm. Ở giai đoạn này, em bé của bạn đã có thể bò, đứng, thậm chí bám lên đồ vật để tập đi. Ngoài ra, em bé 9 tháng tuổi còn có những bước phát triển thú vị về tư duy, nhận thức và kỹ năng giao tiếp. Để bố mẹ không phải chờ lâu, hãy khám phá những gì bé 9 tháng làm được trong bài viết dưới đây!
Nắm rõ trẻ 9 tháng biết làm gì giúp bố mẹ có chế độ chăm sóc và nuôi dưỡng con tốt nhất.
1. Sự phát triển của bé 9 tháng tuổi
Khi “thiên thần nhỏ” được 9 tháng tuổi, cân nặng và chiều cao của bé tăng lên so với thời điểm mới chào đời. Cụ thể là bé gái nặng 8,2 kg và dài 70cm, trong khi bé trai nặng 8,9 kg và dài 72cm.
Bảng chiều cao cân nặng của trẻ được xem là tiêu chuẩn quan trọng, giúp bố mẹ đánh giá con đang phát triển như thế nào, liệu có thiếu cân, thừa cân hay chậm tăng trưởng về chiều cao không. Nhờ đó, bạn có thể thay đổi cách chăm sóc…
Ở giai đoạn này, em bé trở nên năng động, thích khám phá mọi thứ. Bé có thể bò, trườn, lăn lộn, đứng dậy để với tay cầm – nắm đồ vật xung quanh. Hoặc, nhận biết người và vật ở khoảng cách xa, sau đó di chuyển để tiếp xúc gần. Nếu có tiếng động thì bé cố gắng tìm hiểu âm thanh phát ra từ đâu để hướng đến.
Điều này không chỉ là cột mốc trong sự phát triển kỹ năng vận động, mà còn cho thấy bé nhận thức tốt hơn về không gian (khi bé nhận ra đồ vật ở phía xa), về việc đưa ra quyết định (nên đi theo hướng nào), cũng như về việc tập trung theo đuổi mục tiêu (làm thế nào để đạt được những điều bé muốn).
2. [Giải đáp] Bé 9 tháng biết làm gì?
Thực tế, có nhiều phụ huynh băn khoăn không biết trẻ 9 tháng biết làm gì. Câu trả lời là tùy vào sự phát triển khác nhau của mỗi đứa trẻ. Nhìn chung, ở giai đoạn 9 tháng tuổi, trẻ đã phát triển tốt hơn về kỹ năng vận động, cảm xúc, tư duy và ngôn ngữ.
2.1. Về kỹ năng ăn, ngủ
Trẻ 9 tháng tuổi đã tò mò và thích khám phá. Do đó, trẻ có thể hứng thú, mong muốn thử tất cả món ăn hoặc đơn giản là cầm và ném thức ăn xuống sàn. Mặc dù vậy, mẹ không nên la mắng hay bắt trẻ phải ăn uống trong khuôn khổ nhất định. Hãy để cho con tự ăn, tự quyết định ăn bao nhiêu, ăn món gì và dùng tay cầm – nắm theo ý thích. Nhờ vậy, mẹ dễ dàng nhận ra sở thích ăn uống của con, đồng thời trẻ cũng được thoải mái, vì thế ăn uống ngon miệng hơn.
Khi kỹ năng ăn uống dần hoàn thiện thì giấc ngủ là yếu tố tiếp theo được quan tâm. Lúc buồn ngủ, trẻ có thể cáu gắt và mệt mỏi. Hãy chú ý biểu hiện của con, để cho trẻ đi ngủ đúng lúc, nhờ đó giấc ngủ cũng được ngon hơn.
2.2. Về kỹ năng vận động
Trẻ 9 tháng biết làm gì? Ở cột mốc 9 tháng tuổi, trẻ đã mất đi phản xạ của trẻ sơ sinh và thay vào đó, bắt đầu phát triển kỹ năng vận động thô tốt hơn, như là:
- Trẻ có thể bò, thậm chí có nhiều cách bò độc đáo, ví dụ như bò một chân.
- Trẻ có khả năng cầm đồ chơi bằng một tay, trong khi thân người bò về phía trước.
- Trẻ có thể bò lên bò xuống cầu thang dễ dàng hoặc thay đổi tư thế liên tục từ bò, ngồi xuống sang xoay người để nhặt đồ chơi.
- Với khả năng cầm – nắm đồ vật nhạy hơn, trẻ có thể nhặt món đồ có chi tiết nhỏ và phối hợp chuyển động hai tay linh hoạt.
- Ngồi vững, không cần bố mẹ hỗ trợ.
- Vẫy tay chào tạm biệt.
- Sử dụng đồ vật xung quanh để tập đứng hoặc tập đi.
Lời khuyên cho bố mẹ:
- Khi nắm rõ trẻ 9 tháng biết làm gì với kỹ năng vận động, bố mẹ nên quan sát, theo dõi và bên cạnh con thường xuyên, để kịp thời xử lý khi tình huống không an toàn xảy ra.
Bé 9 tháng biết làm gì? Kỹ năng bò của bé đã “nâng cấp” thêm một bậc, vì thế bố mẹ phải thường xuyên ở bên cạnh con để quan sát, đề phòng té ngã.
2.3. Phát triển nhận thức
Bước vào giai đoạn 9 tháng tuổi, em bé của bạn đạt được cột mốc về phát triển nhận thức như sau:
- Bé 9 tháng tuổi đã nhìn rõ màu sắc khác nhau.
- Phát triển sở thích cụ thể về khẩu vị, có món ăn yêu thích hoặc không quá yêu thích.
- Bày tỏ cảm xúc buồn hoặc lo lắng khi tạm biệt ông bà, bố mẹ.
- Thích chơi trò ú òa và tìm kiếm đồ vật được giấu.
- Thích quan sát và nhớ vị trí của đồ vật.
- Khám phá cách mọi thứ hoạt động.
- Có thể chơi đùa với đồ chơi trẻ em như quả bóng, ô tô, búp bê.
Lời khuyên cho bố mẹ:
- Vệ sinh đồ chơi sạch sẽ để vi khuẩn không thể tấn công, ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
2.4. Bé 9 tháng tuổi biết làm gì? Các mốc phát triển về ngôn ngữ và giao tiếp
Bé 9 tháng tuổi đã có thể sử dụng ngôn ngữ, hành động để biểu lộ cảm xúc và nhu cầu cá nhân, chẳng hạn như:
- Chỉ hoặc ra hiệu cho bố mẹ biết, trẻ đang hứng thú với đồ vật nào.
- Tạo ra nhiều âm thanh khác nhau như “mamamama” và “bababababa”.
- Có khả năng kết hợp nguyên âm và phụ âm, cũng như cố gắng bắt chước những từ nghe được khi bố mẹ nói chuyện.
- Bắt chước hành động mà bé nhìn thấy.
Lời khuyên cho bố mẹ:
- Hãy trò chuyện, kể chuyện hoặc hát cho con nghe nhiều hơn, để bé hoàn thiện kỹ năng giao tiếp.
- Xác định và đặt tên cho đồ vật mà bé nhìn thấy trong nhà. Điều này giúp bé phát triển ngôn ngữ.
Cùng với bé đọc sách có hình ảnh, bé có thể cho mẹ biết những gì bé đang quan tâm, bằng cách chỉ tay vào.
2.5. Phát triển cảm xúc
Đa phần bố mẹ không biết bé 9 tháng biết làm gì. Để có câu trả lời cụ thể, bạn nên quan sát con nhiều hơn. Ở giai đoạn này, bé đã thể hiện cảm xúc rõ ràng, ví dụ như:
- Vui vẻ khi nhìn thấy bố mẹ, nhưng có thể sợ hãi, òa khóc khi nhìn thấy người lạ.
- Bé có thể bắt tay hoặc vẫy tay chào tạm biệt với người thân.
- Cảm thấy buồn khi bị ai đó từ chối.
- Có đồ chơi yêu thích của bản thân.
Lời khuyên cho bố mẹ:
- Hãy cho bé giao tiếp với mọi người nhiều hơn, để bé có thể làm quen và không còn sợ hãi khi nhìn thấy người lạ.
3. Chăm sóc con ở giai đoạn 9 tháng tuổi như thế nào?
Ngoài tìm hiểu trẻ 9 tháng biết làm gì, bố mẹ cũng phải nắm rõ cách chăm sóc con phù hợp, cụ thể:
3.1. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ 9 tháng
Bước vào giai đoạn 9 tháng tuổi, trẻ phải được hấp thu 750 – 900 calo mỗi ngày. Trong đó, khoảng 400 – 500 calo đến từ sữa mẹ (tương đương 720 ml sữa). Trường hợp không có sữa mẹ thì sữa công thức là lựa chọn thay thế phù hợp. Bố mẹ nên mua sữa có vị thanh nhạt tự nhiên, bổ sung đạm sữa mềm, nhỏ giúp con dễ hấp thu và tiêu hóa. Ngoài uống sữa, mẹ có thể nấu cháo, bột hoặc món hầm – nhừ để kích thích vị giác của bé.
Em bé 9 tháng tuổi đã tự xúc thức ăn không cần mẹ đút. Các lựa chọn tốt bao gồm rau hấp cắt vụn, trái cây mềm (chuối, bơ, xoài), trứng bác, sữa chua hoặc mì ống nấu chín. Bên cạnh đó, bé có thể nuốt thức ăn không nhai nên mẹ cần lưu ý quan sát, có biện pháp xử trí kịp thời, để tránh tình trạng hóc nghẹn.
Ở giai đoạn 9 tháng tuổi, khoảng một nửa lượng calo hàng ngày của bé có thể đến từ thức ăn trẻ em, một nửa còn lại là từ sữa mẹ hoặc sữa công thức
>> Tham khảo thêm: Sữa tăng cân cho bé 9 tháng tuổi
3.2. Giấc ngủ của bé 9 tháng
Trung bình, em bé 9 tháng tuổi phải ngủ từ 13,5 đến 14,5 giờ mỗi ngày, bao gồm một giấc ngủ ngắn (20 đến 30 phút), một giấc ngủ trưa dài hơn (2 đến 3 giờ) và một giấc ngủ ban đêm (liên tục từ 9 đến 12 giờ). Để đảm bảo điều này, mẹ nên chuẩn bị không gian ngủ mát mẻ, ít ánh sáng và tiếng ồn; đồng thời, trước khi ngủ hãy cho bé uống sữa, thay tã và thay quần áo để con được thoải mái, dễ chìm vào giấc ngủ hơn.
Trẻ sơ sinh khó ngủ không phải là tình trạng hiếm gặp. Nhưng nếu bố mẹ để tình trạng này kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển trí não, cảm xúc và tinh thần của bé sau này. Vậy, đâu là nguyên nhân khiến bé khó ngủ và…
3.3. Chú ý tiêm ngừa cho bé 9 tháng tuổi
Theo lịch tiêm chủng, em bé 9 tháng tuổi phải được tiêm mũi kết hợp phòng ngừa bệnh sởi, quai bị và rubella. Nếu ở giai đoạn 6 tháng tuổi, bé đã tiêm ngừa bệnh viêm não mô cầu thì đây cũng là thời điểm bé được tiêm mũi tiếp theo.
3.4. Đảm bảo an toàn cho bé
Bé 9 tháng tuổi có thể hiếu động và thích khám phá. Vì vậy, mẹ nên lưu ý những điều sau để đảm bảo an toàn cho con:
- Lắp đặt ổ điện ở trên cao, xa tầm với của bé hoặc nếu ở dưới thấp thì phải có nắp đậy.
- Giữ nhiệt độ máy nước nóng trong nhà ở mức 120 °F (49°C)
- Tạo môi trường không có thuốc lá cho bé.
- Dùng thanh chắn ở đầu cầu thang để tránh tình trạng té ngã.
- Phải cất dao, đồ vật nặng ngoài tầm với của bé.
- Khóa cửa sổ và ban công khi ra ngoài.
3.5. Tương tác và chơi đùa với bé
Nếu em bé của bạn đã biết bò, một ý tưởng thú vị là tạo chướng ngại vật bằng gối, hộp và đệm để bé bò qua lại. Hoặc, bạn có thể treo một vật hấp dẫn ngoài tầm với, để bé chủ động di chuyển về phía đó và bắt lấy.
3.6. Đưa bé đi khám bác sĩ
Mặc dù tất cả trẻ sơ sinh đều phát triển khác nhau, nhưng bạn nên nói chuyện với bác sĩ nhi khoa nếu trẻ 9 tháng tuổi:
- Không thể ngồi nếu không có sự trợ giúp.
- Không tập nói bập bẹ.
- Kêu đến tên riêng nhưng bé không có phản ứng lại.
- Không chơi bất kỳ trò chơi nào liên quan đến chơi qua lại, chẳng hạn như lăn bóng.
- Dường như không nhận ra những người thân quen.
- Bạn chỉ tay vào một nơi hay món đồ vật nhưng bé không nhìn theo.
- Không thể di chuyển đồ vật từ tay này sang tay kia.
Với toàn bộ thông tin trên đây, hi vọng bố mẹ đã nắm rõ bé 9 tháng biết làm gì. Nhìn chung, bé 9 tháng tuổi đã phát triển tốt hơn về thể chất, cảm xúc, kỹ năng ngôn ngữ và vận động. Nếu em bé của bạn chưa đạt được cột mốc phát triển mong muốn hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường như trên, hãy nhanh chóng đưa con đi khám với bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.
