Trẻ bú mẹ bị táo bón: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả
Tác giả: Trần Thục
Mặc dù sữa mẹ được biết với chức năng nhuận tràng, song, một số trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón là do chất lượng sữa mẹ không đảm bảo, khiến trẻ gặp vấn đề về tiêu hoá. Vậy cha mẹ nên làm gì khi trẻ sơ sinh bị táo bón? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây.
1. Những nguyên nhân khiến trẻ bú mẹ bị táo bón
Theo các chuyên gia, sữa mẹ chữa nhiều dưỡng chất cho sự phát triển của trẻ, đồng thời hỗ trợ trẻ tiêu hoá dễ dàng. Do đó, rất ít trường hợp trẻ bú mẹ bị táo bón. Song, trường hợp này vẫn có thể xảy ra do một số nguyên nhân như trẻ có vấn đề về sức khoẻ, chế độ dinh dưỡng không đảm bảo.
Phần lớn trẻ sơ sinh bú sữa mẹ sẽ không bị táo bón cho đến khi trẻ làm quen với thức ăn dặm, tức là khi trẻ được 6 tháng tuổi. Trong giai đoạn này, một số nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón đó là.
- Gạo ngũ cốc: Gạo có tính liên kết. Chúng hút nước trong ruột, làm cho phân khó đi qua.
- Chế độ ăn ít chất xơ: Mì ống trắng và bánh mì là những thực phẩm ít chất xơ. Nếu không có đủ chất xơ, bé có thể khó đi tiêu hơn.
- Bên cạnh đó, trẻ sơ sinh được nuôi bằng sữa mẹ có thể bị táo bón do:
- Trẻ bị thiếu chất lỏng: Lượng chất lỏng thiếu hụt sẽ khiến bé khó đi tiêu, chức năng đường ruột bị suy giảm.
- Căng thẳng: Đi du lịch, thời tiết nóng nực, di chuyển chỗ ở – tất cả đều có thể gây căng thẳng cho em bé và gây táo bón.
- Bệnh lý: Vi khuẩn trong dạ dày có thể gây nôn mửa và tiêu chảy, dẫn đến mất nước và táo bón. Bên cạnh đó, trẻ bị táo bón có thể do trẻ gặp các bệnh lý về tiêu hoá.
Thiếu nước là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón
Tiêu chảy ở trẻ nhỏ hiện nay không phải là một căn bệnh hiếm gặp. Bệnh thường gây ra tình trạng mất nước và điện giải của cơ thể khiến trẻ mệt mỏi, sốt cao li bì nhiều ngày liền. Vì vậy, rất nhiều bậc cha mẹ lo lắng khi…
2. Những triệu chứng táo bón của trẻ sơ sinh?
Làm thế nào bạn có thể biết bé yêu có bị táo bón hay không? Nhiều em bé trông giống như đang rặn khi đi tiêu. Đó có thể là do trẻ sơ sinh sử dụng cơ bụng để tống phân ra ngoài. Do trẻ sơ sinh thường nằm ngửa, không có sự giúp đỡ của trọng lực, trẻ có thể sẽ dành nhiều “công sức” hơn để di chuyển ruột.
Một số dấu hiệu ở trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón đó là:
- Phần bụng căng cứng.
- Phân cứng.
- Khóc khi đi tiêu.
- Trẻ chán ăn, không muốn bú sữa.
- Trẻ đi ngoài ra máu do phân cứng làm rách một số mô hậu môn.
3. Trẻ bú mẹ bị táo bón, phụ huynh cần làm gì?
Phần lớn các trường hợp trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón có thể tự điều trị tại nhà. Một số phương pháp mà cha mẹ có thể áp dụng để trẻ hạn chế táo bón đó là:
3.1 Thay đổi chế độ ăn uống
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện táo bón ở trẻ
Một số thay đổi trong chế độ ăn uống có thể giúp giảm táo bón, nhưng những thay đổi này sẽ khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi và chế độ ăn uống của em bé. Trong khi nuôi con bằng sữa mẹ, một phụ nữ có thể loại bỏ một số loại thực phẩm, chẳng hạn như sữa, khỏi chế độ ăn uống của mình.
Nếu trẻ sơ sinh ăn thức ăn đặc, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ nhiều chất xơ. Một số thực phẩm “vàng” trong giai đoạn này có thể kể đến như táo không vỏ, bông cải xanh, ngũ cốc nguyên hạt, đào, lê, mận.
3.2 Bài tập
Tập thể dục có thể kích thích ruột của trẻ và giúp trẻ tống phân ra ngoài dễ dàng. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh không thể đi hoặc bò sẽ cần cha mẹ hoặc người chăm sóc để giúp trẻ tập thể dục. Theo đó, cha mẹ có thể chuyển động chân của trẻ nhẹ nhàng theo động tác đạp xe. Ngoài ra, hãy đặt trẻ nằm sấp để vặn mình, với tay lấy đồ chơi cũng có thể kích thích nhu động ruột.
3.3 Mát-xa
Mát-xa là phương pháp mà phụ huynh không thể bỏ lỡ khi trẻ bú mẹ bị táo bón. Dùng đầu ngón tay tạo chuyển động tròn trên bụng theo chiều kim đồng hồ. Giữ đầu gối và bàn chân của em bé lại gần nhau và nhẹ nhàng đẩy bàn chân về phía bụng.
3.4 Cung cấp đủ chất lỏng cho trẻ
Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi nên được nuôi hoàn toàn từ sữa mẹ
Trẻ sơ sinh thường không cần chất lỏng bổ sung vì chúng được cung cấp nước từ sữa mẹ. Tuy nhiên, trẻ bị táo bón có thể được bổ sung một lượng nhỏ chất lỏng. Các bác sĩ nhi khoa đôi khi khuyên nên bổ sung một lượng nhỏ nước hoặc thỉnh thoảng là nước hoa quả vào chế độ ăn của trẻ khi trẻ được hơn hơn 4 tháng tuổi và bị táo bón.
3.5 Tắm nước ấm
Tắm nước ấm có thể giúp thư giãn cơ bụng của em bé, điều này có thể giúp phân đi qua đường tiêu hóa dễ dàng hơn.
Trong chế độ ăn uống hằng ngày, việc kết hợp các thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng cho bé sẽ hỗ trợ bé phát triển toàn diện về mặt thể chất, hạn chế tình trạng ốm vặt. Bài viết dưới đây sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn…
4. Mẹ cần ăn gì để khắc phục tình trạng trẻ bú mẹ bị táo bón?
Chế độ dinh dưỡng hằng ngày tác động rất lớn đến chất lượng sữa mẹ. Sữa mẹ bị “nóng” có thể là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón. Trong trường hợp này, mẹ cần bổ sung một số thực phẩm dưới đây để tăng cường chất lượng sữa, giúp sữa “mát” hơn:
4.1 Bơ
Bơ là một nguồn dinh dưỡng dồi dào cho các bà mẹ đang cho con bú
Bơ có gần 80% chất béo và giúp duy trì cảm giác no ngoài việc cung cấp cho cơ thể bạn chất béo có lợi cho tim mạch. Bơ cũng là một nguồn cung cấp vitamin B, vitamin K, folate, kali, vitamin C và vitamin E. Đây đều là những dưỡng chất có lợi cho sức khoẻ tiêu hoá của trẻ nói riêng là sự phát triển toàn diện nói chung.
4.2 Rau má
Trong rau má có hàm lượng dinh dưỡng rất cao
Rau má giúp làm mát sữa, tuy nhiên bạn cần chú ý lượng khi sử dụng. Trong đông y, cola có vị đắng, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Đối với phụ nữ đang cho con bú nên bổ sung rau má vào thực đơn để làm mát sữa và giúp bé không bị rôm sảy, sôi bụng.
4.3 Rau ngót
Rau ngót thường được sử dụng để khơi thông sữa mẹ
Rau ngót được biết đến với hàm lượng sắt dồi dào tốt cho máu và vitamin A, C tốt cho hệ miễn dịch. Rau ngót không chỉ làm mát sữa mẹ mà còn cải thiện sức khoẻ cho mẹ sau sinh. Nếu trẻ bú mẹ bị táo bón, mẹ đừng quên bổ sung rau ngót vào chế độ ăn hằng ngày của mình
4.4 Rau dền
Rau dền là một loại thực phẩm có tính mát
Rau dền có vị ngọt với tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan. Ngoài ra, rau dền còn chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể con người như canxi, vitamin, axit oxalic,… tất cả những chất dinh dưỡng và giá trị của rau dền đều có lợi cho sữa mẹ.
4.5 Cà rốt
Một ly nước ép cà rốt sẽ giúp tăng cường chất lượng sữa cho mẹ
Thực tế, uống một ly nước ép cà rốt vào mỗi buổi sáng hoặc bổ sung vào thực đơn bữa trưa sẽ giúp sữa mẹ thơm và mát hơn. Hàm lượng vitamin A cao trong cà rốt còn có thể giúp cải thiện chất lượng sữa mẹ. Đây cũng là thực phẩm mẹ không thể bỏ qua khi trẻ bú mẹ bị táo bón.
4.6 Hạt Chia
Hạt chia chứa nhiều chất xơ và axit béo omega-3
Hạt Chia không chỉ là một nguồn giàu chất xơ, protein, canxi và magiê mà còn có hàm lượng axit béo omega-3 cao. Do hàm lượng chất xơ và protein cao cũng như nồng độ axit béo thuận lợi, hạt chia giúp làm mát sữa mẹ hiệu quả.
4.7 Các loại hạt
Các loại hạt có thể trở thành thức ăn nhẹ lành mạnh cho mẹ
Một số loại hạt sở hữu nhiều khoáng chất thiết yếu như sắt, canxi và kẽm cũng như vitamin K và vitamin B. Chúng cũng là nguồn cung cấp protein và axit béo thiết yếu lành mạnh.
Trên đây là một số thông tin mà cha mẹ cần biết về tình trạng trẻ bú mẹ bị táo bón. Khi gặp hiện tượng này, cha mẹ không nên hoang mang và lo lắng mà hãy có cách xử lý phù hợp nhất. Đồng thời, cả mẹ lẫn bé hãy luôn duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học để bảo vệ sức khỏe tối ưu.
Nguồn tham khảo:
https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/thuc-pham-me-nen-va-khong-nen-de-tre-bu-me-khong-bi-tao-bon
Một số câu hỏi thường gặp
Ngoài những thông tin trên, sau đây là một vài câu hỏi thường gặp khi trẻ bú mẹ bị táo bón:
1. Có nên tiếp tục cho trẻ táo bón bú mẹ không?
2. Làm thế nào để phòng ngừa táo bón ở trẻ bú mẹ?
3. Khi nào trẻ bú mẹ bị táo bón nên gặp bác sĩ?
Nguồn tham khảo
- Donna Christiano. Constipation in Breastfed Babies: Causes and How to Treat. 29 04 2019. https://www.healthline.com/health/constipation-in-breastfeeding-baby (đã truy cập 06 12 2023).
- Jamie Eske. Constipation in breastfeeding babies: What to know. 30 11 2019. https://www.medicalnewstoday.com/articles/327174 (đã truy cập 06 12 2023).
- Vincent Iannelli, MD. Infant Constipation Caused by Breastfeeding. 30 11 2020. https://www.verywellfamily.com/breastfeeding-and-constipation-2634470 (đã truy cập 06 12 2023).