Phụ huynh nên làm gì khi trẻ không dung nạp lactose?
Tác giả: Huỳnh Uyên
Trẻ không dung nạp lactose là một hiện tượng phổ biến xuất hiện ở các bé bắt đầu vào tiểu học hoặc bước sang tuổi vị thành niên. Vậy phụ huynh nên làm gì khi bé yêu không dung nạp đường lactose. Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để tìm hiểu về tình trạng này cũng như cách điều trị hiệu quả nhất.
1. Đường lactose là gì?
Lactose là một loại đường xuất hiện nhiều trong sữa và các chế phẩm từ sữa. Loại đường này thường được tìm thấy trong sữa tươi, sữa chua hoặc pho mát. Ngoài ra, trẻ cũng có thể ăn những thực phẩm chứa nhiều lactose như bánh mì, ngũ cốc, thực phẩm đông lạnh hoặc đóng hộp. Đường lactose được phân huỷ bởi enzyme lactase nằm trong ruột non – cơ quan diễn ra hầu hết quá trình tiêu hóa thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng.
Sữa tươi là nguồn thực phẩm chứa lactose chủ yếu
2. Tìm hiểu về tình trạng trẻ không dung nạp lactose
Không dung nạp lactose là tình trạng cơ thể không dễ dàng phân hủy hoặc tiêu hóa lactose.
Nếu trẻ không dung nạp được lactose, trẻ có thể gặp một số triệu chứng như đầy hơi, tiêu chảy… khi uống sữa.
Nhiều bậc cha mẹ nhầm lẫn giữa thuật ngữ không dung nạp lactose và dị ứng sữa. Mặc dù chúng có các triệu chứng giống nhau, nhưng đây là hai bệnh lý khác nhau. Không dung nạp lactose là một vấn đề về tiêu hoá, trong khi dị ứng sữa lại liên quan đến hệ thống miễn dịch.
Mặc dù không dung nạp lactose có thể gây nhiều cản trở trong cuộc sống của trẻ, song chúng không gây ra những phản ứng đe doạ tính mạng (chẳng hạn như sốc phản vệ).
Con khỏe mạnh và phát triển tốt là mong muốn của nhiều bậc làm cha mẹ. Tuy nhiên, trẻ con lại gặp rất nhiều vấn đề trong những năm đầu đời. Một trong số đó là xuất hiện dấu hiệu bé dị ứng sữa công thức. Hãy cùng tìm hiểu…
3. Những nguyên nhân khiến trẻ không dung nạp lactose
Không dung nạp lactose xảy ra khi ruột non không tạo đủ dịch tiêu hoá, hay còn gọi là enzyme lactase. Nếu không có đủ lactase, cơ thể sẽ không thể phân huỷ hoặc tiêu hóa lactose.
Vì sao trẻ không dung nạp lactose?
Tình trạng này có thể xảy ra ở trẻ em và người lớn. Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến hiện tượng này bao gồm:
- Trẻ mắc bệnh tiêu hoá.
- Tổn thương ruột non.
- Tiền sử gia đình không dung nạp lactose. Trong trường hợp này, theo thời gian, cơ thể sẽ tạo ra ít enzyme lactase hơn.
- Trẻ sinh non.
- Trẻ không thể tạo ra bất kỳ men lactase kể từ khi sinh ra, được gọi là thiếu hụt lactase bẩm sinh.
4. Những đứa trẻ có nguy cơ cao không thể dung nạp lactose
Con của bạn có nguy cơ cao không dung nạp lactose hơn nếu:
- Trẻ sinh non.
- Trẻ là người Mỹ gốc Phi, người Do Thái, người Mỹ gốc Mexico, người Mỹ da đỏ hay người Mỹ gốc Á.
- Gia đình có tiền sử không dung nạp lactose.
5. Một số triệu chứng khi trẻ không dung nạp lactose
Hầu hết các triệu chứng trẻ không dung nạp lactose xuất hiện khi trẻ lớn hơn 5 tuổi. Bắt đầu xuất hiện khoảng 30 phút đến 2 giờ sau khi ăn hoặc uống sữa chứa lactose. Những triệu chứng này bao gồm:
- Buồn nôn.
- Chuột rút.
- Đau bụng.
- Tiêu chảy.
- Nôn mửa, xảy ra thường xuyên hơn đối với thanh thiếu niên.
Các triệu chứng của chứng không dung nạp lactose có thể giống như các tình trạng sức khỏe khác. Hãy đưa trẻ đến trung tâm y tế gần nhất để được chẩn đoán chính xác
6. Cha mẹ nên làm gì khi trẻ không dung nạp lactose?
Phụ huynh hoàn toàn có thể kiểm soát triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ bằng những phương pháp đơn giản dưới đây:
- Thay đổi chế độ ăn uống
Cắt giảm hoặc tránh các thực phẩm, đồ uống có chứa lactose. Để an toàn hơn, bạn cũng có thể cho bé làm quen với thức ăn mới dần dần, thay vì thử tất cả trong cùng một lúc. Điều này sẽ giúp bé làm quen với bất kỳ loại thực phẩm nào có nguy cơ làm cơ thể nhạy cảm, từ đó xác định được thực phẩm khiến bé không dung nạp lactose. Một số thực phẩm có hàm lượng lactose cao mà phụ huynh cần lưu ý đó là: sữa đặc, kem béo, phô mai que, kem chua…
Thay vào đó, phụ huynh có thể cho trẻ uống đồ uống từ gạo, sữa không chứa đường lactose, sữa hạnh nhân…
- Bổ sung Canxi
Canxi là chất dinh dưỡng rất quan trọng với trẻ em. Tránh các sản phẩm từ sữa có thể khiến trẻ thiếu canxi và vitamin D. Do đó trẻ cần bổ sung canxi hoặc ăn các thực phẩm giàu canxi như tôm, bông cải xanh, rau lá xanh,… Ngoài ra, bạn có thể bổ sung men lactase cho trẻ để cải thiện khả năng dung nạp đường lactose.
- Uống sữa không chứa lactose
Nếu nghi ngờ trẻ không dung nạp đường lactose và có các dấu hiệu tiêu chảy đặc trưng nêu trên, cha mẹ nên cho trẻ đến trung tâm y tế để được khám và điều trị kịp thời. Tại đây, bác sĩ sẽ tìm hiểu thông tin của trẻ và thực hiện các xét nghiệm để đánh giá tình trạng của trẻ.
Hạn chế sự xuất hiện của lactose trong khẩu phần ăn cho trẻ
Đối với trẻ bị tiêu chảy nặng do không dung nạp đường lactose, giải pháp được nhiều bác sĩ lựa chọn là loại trừ các sản phẩm có chứa đường lactose ra khỏi chế độ ăn của trẻ, thay vì dùng sữa không có đường lactose (Lactofree). Đây là biện pháp hữu hiệu giúp trẻ tránh tiêu chảy đồng thời đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cơ bản.
Tâm lý chung của các bậc phụ huynh là ai cũng muốn chọn được sữa tốt cho bé để giúp con phát triển khỏe mạnh, lớn khôn mỗi ngày. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các sản phẩm sữa như hiện nay, biết được sữa nào tốt cho bé…
Hy vọng bài viết trên đã giúp phụ huynh hiểu thêm về tình trạng trẻ không dung nạp lactose. Nhìn chung, các triệu chứng của tình trạng này tương đối phổ biến. Do đó, để đảm bảo trẻ không mắc phải hội chứng bất dung nạp lactose, phụ huynh nên đưa trẻ đến trung tâm y tế gần nhất để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời.
